هایپرهیدروزیس یا تعریق بیش از حد یک بیماری شایع است که به ندرت یه دلایل بیماری سیستمیک ایجاد میگردد. هایپرهیدروزیس می توانند عواقب جدی اجتماعی ،عاطفی و حرفه ای داشته باشد.
تعریف هایپرهیدروزیس یا تعریق بیش از حد
هایپرهیدروزیس ، ترشح عرق در مقادیر بیشتر از نیاز فیزولوژیکی بدن برای تنظیم حرارت است. که در اکثر موارد دلیل مشخصی ندارد؛با این حال، علل ثانویه پزشکی یا داروهای عامل ایجاد هایپرهیدروزیس باید بررسی شود. تعریق بدون علت که محدود به مناطق خاصی از بدن است تعریق کانونی اولیه نامیده می شود. تعریق کانونی اولیه معمولا در زیربغل ، کف دستها و پاها دیده می شود. تعریق کانونی اولیه ممکن است بر روی مناطق دیگر بدن مانند صورت، پوست سر، کشاله ران، و مناطق زیر پستان تاثیر بگذارد.
معیارهای تشخیصی برای تعریق کانونی اولیه
- تعریق بیش از حد در نقاط کانونی و قابل مشاهده به مدت حداقل شش ماه بدون علت مشخص
به علاوه حداقل دو مورد از مشخصات پایین:
- دو طرفه و نسبتا متقارن
- باعث اختلال در فعالیت های روزانه شود
- حداقل یک بار در هر هفته
- شروع قبل از سن 25 سالگی
- سابقه خانوادگی تعریق بدون علت
- عرق کردن کانونی در هنگام خواب متوقف می شود.
علایم هایپرهیدروزیس یا تعریق بیش از حد
بیماران مبتلا به تعریق کانونی اولیه به طور کلی علائم در دوران کودکی یا نوجوانی پیشرفت میکند که در طول زندگی باقی بماند. بیماران علایم تعریق کانونی را اغلب درمناطق کف دست ها، کف پاها، وزیربغل ذکر می کنند . به صورت کمتر شایع، تعریق کانونی اولیه ممکن است پوست سر و صورت، و یا قسمت های دیگر را تحت تاثیر قرار دهد. در حالی که تعریق کانونی اولیه با گرما یا محرک های عاطفی تشدید میابد، یک اختلال روانی محسوب نمی شود.
بیماران مبتلا به تعریق زیر بغل خیس شدن پوست و رنگی شدن لباس را ذکر می کنند. تعریق کف دست اغلب منجر به ترسِ از دست دادن با دیگران و خیس شدن کاغذ ها می شود، و بیماران ممکن است در شغل و یا کار های تفریحی که نیاز به دست های خشک دارند دچار مشکل شوند. بیماران ذکر می کنند که تعریق اغلب منجر به بروز مشکل در مسائل اجتماعی در هر دو سطح خصوصی و حرفه ای می شود.
تعریق با افزایش بروز سایر اختلالات پوستی همراه است. طبق مطالعات بیمار مبتلا به تعریق کانونی اولیه بیشتر احتمال دارد که در مناطق تعریق از درماتوفیتوزیس، کراتولیز حفره دار، و زگیل های ویروسی رنج ببرد. علاوه بر این، درماتیت آتوپیک و دیگر درماتیت های اگزمایی در تعداد بیشتری در افراد با تعریق وجود داشتند. دلیل این ارتباط ناشناخته است؛ یک نظریه این است که تعریق یک عامل تشدید برای درماتیت است.
تعریق به تنظیم حرارت بدن، هیدراتاسیون پوست، و تعادل مایع و الکترولیت کمک می کند. سه نوع از غدد عرق:اکرین، آپوکرین، و غدد آپواکرین در انسان توصیف شده است. غدد عرق اکرین مسئول تعریق هستند، اگر چه غدد آپواکرین ممکن است نقش مهمی در زیر بغل تعریق اجرا کند.
وظیفه ی اولیه ی غدد اکرین تنظیم حرارت بدن است، که با تبخیرعرق باعث سرد شدن بدن می شود. غدد عرق اکرین در سراسر بدن قرار گرفته است، اما بیشترین مقدارآنها در کف دستها و پاها یافت می شود، وبه میزان کمتر در زیربغل مشاهده می شود. عرق کردن بر روی صورت، قفسه سینه، طور کلی ناشی از محرک های حرارتی است، در حالی که عرق کردن کف دست و پا به علت استرس عاطفی است . زیربغل دارای غدد اکرین، آپوکرین و آپواکرین است .عرق کردن حرارتی می توانید در طول روز رخ دهد، اما عرق کردن عاطفی (کف دستها و پاها و درجاتی از زیربغل) در هنگام خواب متوقف می شود.
سایر علل و تفاوت هایپرهیدروزیس یا تعریق بیش از حد
هایپرهیدروزیس ثانویه :بیشتر در بزرگسالان ایجاد می شود . تعریق هم در بیداری و هم در خواب اتفاق می افتد.
- عفونت ها: سل ، ایدز، عفونت های باکتریایی و مالاریا
- بدخیمی ها
- داروها : ضدافسردگی ها ، کولینرژیک ها، بعضی از داروهای دیابت(علامت کاهش قند)، داروهای هورمونی ،متادون
- یائسگی
- هایپرتیروییدی
- فئوکروموسایتوما
- اختلال سیستم عصبی
درمان هایپرهیدروزیس یا تعریق بیش از حد
خط اول درمان
استفاده موضعی از آنتی پرسپیرنت شامل دوز کم نمک فلز مانند آلومنیوم کلراید هگزاهیدرات. نمک فلزی با آسیب به سلول های اپی تلیال باعث ریزش آنها می شود و درنتیجه کانال های عرق بسته می شوند.
استفاده موضعی از گلیکوپیرونیوم که یک آنتی کولینرژیک است.
خط دوم درمان
بیمارانی که از خط اول درمان به بهبود کافی نرسیدند ممکن است از تزریق سم بوتولونیوم یا به اصطلاح بوتاکس سود ببرند.
تزریق سم بوتولونیوم یک شیوه ی ایمن و تاثیرگذار است.
سم بوتولنیوم به صورت موقت از آزادسازی ان استیل کولین از پایانه های عصبی جلوگیری می کند.
پاسخ به درمان معمولا در طی دو تا چهار روز آشکار می شود و بهبود تعریق معمولا برای سه تا نه ماه یا بیشتر ادامه دارد. طول مدت اثر ممکن است با تزریق های بعدی افزایش یابد.
سایر درمان ها
مصرف داروهای سیستمیک شامل آنتی کولینرژیک ها وکلونیدین وبتابلاکرها و بنزودیازپین ها
جراحی شامل خارج کردن اعصاب سمپاتیک از قفسه ی سینه که افراد ایده ال برای این عمل دارای مشخصات زیر هستند :
- شروع قبل از سن 16 سالگی و کمتر از 25 در هنگام جراحی
- شاخص توده ی بدنی کمتر از 28
- عدم تعریق در هنگام خواب
- عدم وجود بیماری های همراه قابل توجه
- ضربان قلب در حالت استراحت بیشتر از 55باشد.
